Category: Nieuws

Recensie door Jan De Smet, theaterrecensent op de site van Knack

Landjuweel 2010 Agamemnon, D°eFFeKt

De typografie van D°eFFeKt als naam voor een theatergroep wijst op de emanatie van puberaal knutselen. Profileert het Brusselse gezelschap zich ook op scène met trendy effectjagerij? Niemand stapt helemaal onbevooroordeeld een theaterzaal binnen.

Het is drummen in de foyer van NTGent. Die is min of meer in ere hersteld na de onttimmering van de chaletaankleding. Het kan niet anders of de man die het plafond een ravenzwarte fond de teint met pre-Michelangelo doodels meegaf, moet uit onweerstaanbare dwang gehandeld hebben.

Er is veel volk in huis en aan het vrolijk kwinkelieren te horen ook veel jong volk. Allemaal classici in wording of liefhebbers van oerdrama’s als Aeschylus’ Agamemnon?

Zelf moesten we ons geheugen even opfrissen en door het oud-Griekse familiealbum bladeren om opnieuw bij de les te zijn. Agamemnon, dat was die moordenaar van zijn eigen dochter, maar verder?

Gezinsdrama te Argos

Aeschylus, Sophocles en Euripides zijn de drie peetvaders van de Griekse tragedie. De eerste is de auteur van de Oresteia, een trilogie waarvan Agamemnon het eerste deel is. Het stuk begint bij de val van Troje en de triomfantelijke terugkeer van de Griekse held en overwinnaar Agamemnon. Hij wordt warm onthaald door zijn echtgenote Klytaimnestra. Ze neemt wraak op haar man, die indertijd in ruil voor gunstige winden die zijn leger naar Troje moesten voeren, hun dochter Iphegenia geofferd heeft. Samen met Agamemnon wordt ook zijn minnares de zienster Cassandra vermoord. Tegen dan staat Orestes in de coulissen al klaar om zijn vader te wreken. Maar die moedermoord is koek voor Offerplengsters, het tweede deel van de Oresteia.

Sesam open u

Repertoiretoneel is per definitie theatererfgoed dat door een eigentijdse invulling telkens weer een nieuw publiek weet aan te spreken. Hoe de vonk van de bestofte tekst op de toeschouwers overslaat, is werk voor de regisseur. Het staat buiten kijf dat een toneelpartituur van 500 VOT een taaie lap leer is om te bewerken. Regisseur Koen Boesman heeft er de handen aan vol gehad.

Zijn bewerking mag voor het overgrote deel zeer geslaagd heten. De Brusselse versie van Agamemnon is een doordachte en verzorgde voorstelling, met oog voor detail in de enscenering. Dit levert sober, maar sterk beeldend theater op.

Regisseurstheater en ensemblespel

Het gebruik van de retroprojector is een eervolle, zij het niet helemaal geslaagde poging om voor de toeschouwer via projectie de ingewikkelde familierelaties en plot te verhelderen. Boesmans visie op het stuk toont zich op nog andere vlakken creatief en vindingrijk.

Het acteerwerk van de hoofdrolspelers is ondanks het statische karakter van het stuk energiek en toch gedoseerd, op die paar keer na dat overenthousiasme de drie raadsleden/burgers tot overacting laat verleiden.

Door het personage van Klytaimnestra te nadrukkelijk en te lang volgehouden met trillende benen in te vullen, gaat ze meer op een Parkinsonpatiënte lijken dan op een meedogenloze wraakkoningin.

Het samenspel zit goed en alle hoofdrolspelers verdienen een reuzepluim. Vooral in de monologische gedeelten staan ze sterk te acteren.

Kers op de taart is het vijftienkoppige (zang)koor dat wat stemkwaliteit en interactiviteit betreft zeer professioneel aandoet. De openingsscène zet de hele voorstelling meteen als een krachtig statement op de sporen. De Franse teksten werken verfrissend.

Het scènebeeld wordt beheerst door een indrukwekkende achterwand die gevormd wordt door gestapelde ringmappen. Figuranten lopen af en aan en vernietigen documenten in de papierversnipperaar. Waarom de regisseur daarmee uitpakt, werd pas tijdens de nabespreking duidelijk. Tijdens Achterklap, 15 minuten na de voorstelling, geven acteurs en regisseur tekst en uitleg bij vragen uit het publiek. Dat mag dan een verhelderend toemaatje zijn, eigenlijk hoort een voorstelling voor zichzelf te spreken. Nergens bleek uit het spel wat de uiteindelijke bedoeling van deze beeldmetafoor was.

Al zakt deze Brusselse Agamemnon tijdens de voorstelling zo nu en dan een beetje weg, toch mogen we spreken van een geslaagde productie met sterk ensemblespel. Dat de spelers gewoon zijn om in een kleine zaal voor een tachtig à negentig toeschouwers te spelen, was er niet aan te zien nu ze in de grote bak voor welgeteld 574 man (dank u Liesbeth van onthaal) hun ding deden.